İLME VERDİĞİ ÖNEM

İlim ve İrfan Yolunda Bir Peygamber Hanımı

Bi’setin 4. yılında (614) Mekke’de doğan Hz. Aişe, babası Hz. Ebû Bekir’in “es-Sıddîk” lakabıyla tanınması dolayısıyla “Aişe es-Sıddîka”, Hz. Peygamber’in hanımı olma şerefine nail olması dolayısıyla da “ümmü’l-müminîn” (müminlerin annesi) diye anılmıştır. Esas mevkiini ve şöhretini de Hz. Peygamberle evlendikten sonra elde etmiştir. Temellerini babasının evinde attığı ilmî seviyesini Hz. Peygamber’le beraber olduğu yıllarda geliştirmiş ve kadınlar arasında ilmî bakımdan haklı ve müstesna bir yer elde etmiştir.

Onun önemli katkılarıyla Medine ilim merkezi olma özelliğini devam ettirmiş ve onun ilmî faaliyetleri sonucunda hadis ve fıkıh sahasında Medine ekolü teşekkül etmişti. Sadece şifahî sorulara cevap vermekle yetinmeyen Hz. Aişe, muhtelif şehir ve bölgelerde yaşayan Müslümanlardan gelen mektuplar vasıtasıyla sorulan dinî sorulara da cevaplar vermiş, böylece hadislerin ve bazı fıkhî meselelerin yazılmasında öncü olmuştur.

Hz. Peygamber (sas) ile genç yaşta evlenen Hz. Âişe’nin eğitim ve talimi bizzat Peygamber (sas)’in rehberliğiyle gerçekleşmiştir. Hz. Âişe zekâsı, kuvvetli hafızası, çok çabuk öğrenme kabiliyeti ile Hz. Peygamber (sas)’den öğrendiklerini insanlara aktarmada diğer Peygamber hanımlarından daha önde olmuştur. Fıkıh, fetva, tarih, neseb, şiir rivayeti, tıp, ilm-i nucûm alanlarında şöhret bulmuştur. Hz. Âişe (ö.58), Hz. Peygamber (sas)’in uygulamalarını, O (sas)’nun vefatından sonra yaklaşık kırk beş yıl boyunca insanlara anlatmıştır.

Mükemmel bir eğitimci olan Hz. Âişe’nin sadece kadınlar arasında değil, erkekler arasında da pek çok öğrencisi olduğu nakledilmektedir. Mısırlı Salim Sebela, Abdullah b. Şihab, Mezhic kabilesinden İbrahim b. Yezid el-Esved en Nehâi ve aynı kabileden Abdurrahman b. el-Esved, kızkardeşi Esma’nın oğlu Urve b. ez-Zubeyr, Medine’nin büyük âlimlerinden ve yine çağının önde gelen hukukçularından Said b. Ebi Atik ve el-Kasım b. Muhammed gibi büyük zatların, Hz. Âişe’nin talebesi oldukları bilinmektedir. Ayrıca Medine dışından ona ilim öğrenmek için gelen birçok kimse olduğu bilinmektedir. Bunun yanı sıra, Muaviye, Yeğeni Urve, Ziyâd b. Ebî Süfyân da Hz. Âişe’den yazılı olarak hadis rivayet etmişlerdir. Hz. Âişe, Hz. Peygamber (sas)’den 2210 hadis rivayet etmiştir.